سیف مود چیست؟

سیف مود (Safe Mode)حالتی از ویندوز و سایر سیستم عامل ها مانند osx ، لینوکس و توزیع های مشابه مانند اندروید است که در آن فقط فایل‌ها و درایورهای مهم ویندوز برای اجرا می‌شوند. در بعضی از سیستم عامل ها نظیر سیستم عامل OSX ، نام آن Safe Boot است.
از آنجایی که فایل‌های غیر ضروری در این حالت اجرا نمی‌شوند این سیستم محدود خواهد بود و بعضی از امکانات ویندوز در اختیار کاربر نخواهد بود ، ولی این عیب سیف مود نیست بلکه فایده آن است چون در این حالت بسیاری از برنامه‌های مخربی مانند استارتاپ ها که هنگام بالا آمدن ویندوز اجرا می‌شوند، اجرا نخواهند شد و به این ترتیب انجام تغییرات اساسی ممکن خواهد بود.
دقیقا مانند این است که مریض شده باشید و به این فکر کنید که شما تغذیتان هیچ مشکلی نداشته ولی مکان های مختلفی رفته اید. در آن زمانمی خواهید این قابلیت را داشتید که به گذشته برگردید و ببینید کدام مکان هایی که رفته بودید، آلوده بوده و شما را مریض کرده است .
درواقع حالت سیف مود برای اشکال یابی عناوین گوناگون از جمله بازگرداندن تنظیمات سیستم عامل ، پیدا کردن عیب‌های نرم افزاری، از بین بردن حذف ویروس‌ها و برنامه‌های مخرب، و … طراحی شده است. البته این حالت امن فقط مختص سیستم عامل ها نیست؛ بلکه این قابلیت را در گوشی و حتی شاتل فضایی می توان دید.
کارایی سیف مود هنگامی مشخص خواهد شد که یک برنامه مخرب در سیستم عامل ویندوز ما نصب شده است و این برنامه مخرب با هر بار بالا آمدن ویندوز، اجرا شده و طراحی آن به صورتی بوده است که برنامه‌های آنتی ویروس را غیرفعال یا حذف کرده و جلوی بازشدن آن‌ها را بگیرد. در این هنگام چگونه باید این ویروس را از بین برد درحالی که قادر به بازکردن آنتی ویروس و اعمال تنظیمات استارت آپی در ویندوز نیستیم؟ اگر ویندوز را در حالت Safe mode بوت کنیم. در این صورت فقط فایل‌های اصلی که برای بالا آمدن ویندوز نیاز است اجرا خواهد شد؛ یعنی فایل‌ها و برنامه‌های جانبی مانند همین ویروس مخرب دیگر در این حالت اجرا نخواهد شد.
بدین ترتیب می‌توانیم برنامه ویروس کش خود را اجرا کرده و اقدام به اسکن کردن ویندوز کنیم. چون ویروسی قبلا اجرا نشده است، برای آنتی ویروس مشکلی پیش نخواهد آمد و به صورت عادی و معمولی می‌تواند ویروس را شناسایی کند و اقدامات لازم برای حذف کردن یا قرنطینه کردن آن را انجام دهد. سپس می‌توانیم ویندوز را به حالت عادی بوت کنیم و ببینیم که خبری از این ویروس نیست.

نحوه ورود به حالت سیف مود در ویندوز 7 و 8 و ایکس پی :

برای وارد شدن به حالت سیف مود ویندوز راه‌های گوناگونی وجود دارد که با توجه به اهمیت آن‌ها اولویت بندی شده است.

روش اول: کلید F8 برای همه نسخه‌های ویندوز

برای استفاده از این روش ابتدا کامپیوتر خود را ریستارت کنید. به محض این که کامپیوتر شما پس از خاموش شدن روشن شد، کلید F8 یا Shift + F8 را پشت سر هم فشار دهید تا زمانی که با صفحه سیاه رنگ مواجه شوید که گزینه های زیر را دارد :
در این صفحه باید یکی از گزینه‌های زیر را با استفاده از کلیدهای کیبوردتان انتخاب کنید و سپسENTER را از صفحه کیبورد فشار دهید:
Safe Mode که در این حالت که همان حالت عادی سیف مود می باشد فایل‌ها و درایورهای مورد نیاز ویندوز و رابط گرافیکی آن نیز در اختیار کاربر خواهد بود .
Safe Mode with Networking که در این حالت علاوه بر خواص گزینه Safe Mode درایورهای مربوط به شبکه نیز اجرا خواهند شد که با استفاده از این گزینه می‌توانید به یک شبکه یا اینترنت متصل شوید .گزینه پیشنهادی ما نیز همین گزینه است
Safe Mode with Command Prompt که این گزینه نیز شبیه به Safe Mode است البته تفاوت اساسی که دارد این است که دیگر رابط گرافیکی ویندوز وجود نخواهد داشت و همه دستورات باید در خط فرمان یعنی (CMD) اجرا شوند.
پس از انتخاب گزینه مورد نظر از بین سه گزینه بالا ، وارد حالت سیف مود ویندوز خواهید شد. استفاده از کلید F8 مناسب ترین روش برای ورود به حالت ایمن است و مخصوصا هنگامی کاربردی است که شما به رابط گرافیکی ویندوز دسترسی ندارید تا روش‌های دیگر را اجرا کنید . این روش برای نسخه‌های مختلف ویندوز مثل XP و Vista و ۸ و … قابل استفاده است .
تنها ایرادی که این روش دارد این است که در ویندوز ۸ به سبب این که بوت شدن با سرعت بسیار زیادی انجام می گیرد ، بعضی از موارد فرصت چک کردن کلید فشرده شده توسط کاربر وجود نخواهد داشت. بنابراین اگر از دیسک‌های حالت جامد (SSD) بجای هارد دیسک استفاده می‌کنید و بخصوص اگر بایوس داشته باشید، ممکن است این روش موثر نباشد.

روش دوم: الف ) تنظیمات MSConfig برای ویندوز ۷ و ۸

با استفاده از MSConfig می‌توان تنظیمات مربوط به نحوه راه اندازی ویندوز، استارت آپ‌ها و سرویس‌ها را تغییر داد. برای این کار می توانید دیالوگ RUN را اجرا کنید ، برای باز شدن برنامه run کافیست کلیدهای WinKey + R را فشار داده ؛ سپس دستور msconfig را نوشته و OK را بزنید.
حال برنامه msconfig اجرا می شود . به تب Boot بروید و تیکSafe boot را بزنید .
سپس می توانید یکی از گزینه‌های زیر را انتخاب کرده و OK را بزنید:
Minimal که در این گزینه فایل‌های ابتدایی مورد نیاز ویندوز و رابط گرافیکی آن را برای کاربر راه اندازی خواهد کرد.
Alternate shell که در این گزینه مثل Minimal است با این تفاوت که رابط گرافیکی‌ وجود نداشته و همه دستورات باید از طریق خط فرمان ویندوز (CMD) اجرا شوند .
Active Directory repair که تعمیر کردن دیتابیس اکتیو دایرکتوری برای ویندوز دامین‌ها را برعهده دارد.
Network که علاوه بر همه خصوصیات حالت Minimal امکان اتصال به شبکه یا اینترنت را نیز دارد

ب ) تنظیمات MSConfig برای ویندوز XP

مانند بخش قبلی برنامه msconfig را اجرا کنید. در ویندوز XP پنجره برنامه مشابه تصویر زیر است.
به تب BOOT.INI بروید و تیک گزینه SAFEBOOT را بزنید. سپس یکی از گزینه‌های زیر را طبق نیاز خود انتخاب کنید:
MINIMAL که این گزینه فایل‌های ابتدایی مورد نیاز ویندوز + رابط گرافیکی آن را برای کاربر راه اندازی خواهد کرد .
MINIMAL – ALTERNATESHELL که این گزینه مثل Minimal است با این تفاوت که رابط گرافیکی‌ای وجود نداشته و همه دستورات باید از طریق خط فرمان ویندوز (CMD) اجرا شوند .
DSREPAIR که تعمیر کردن دایرکتوری سرویس در ویندوز دامین‌ها را برعهده دارد .
NETWORK که علاوه بر همه خصوصیات حالت Minimal امکان اتصال به شبکه یا اینترنت را نیز دارد .
البته ما هم این گزینه را به شما پیشنهاد می دهیم .

گزینه‌های اختیاری MSConfig

با فعال بودن گزینه /NOGUIBOOT یا No GUI Boot درایور ویدئو بارگذاری نخواهد شد. در نتیجه هیچ تصویری بر روی مانیتور مشاهده نخواهید کرد .
با فعال بودن /BOOTLOG یا Boot log همه پروسه راه اندازی ویندوز ثبت می شود و برای اشکال یابی نگه داری می شود. این گزینه برای کاربران متبحر کاربرد دارد .
گزینهBASEVIDEO یا Base video به معنی این است که درایور استاندارد ویدئو (VGA) در عوض کنونی که نصب شده بارگذاری می شود .
با فعال بودن گزینه SOS یا OS boot information درایورهایی که ویندوز بارگذاری می‌کند، هنگام بوت نشان داده خواهد شد.و به راحتی می‌توان مشکلات مرتبط با درایورها را شناسایی کرد .
نکته : در حالت Network تنظیمات عمومی TCP/IP در عوض پیکربندی‌های عادی برای شبکه بارگذاری می شود.

روش سوم: درایو ریکاوری برای ویندوزهای ۸ و ۸.۱

همانطور که گفته شد روش Shift + F8 به دلیل سریع بودن بوت ویندوز ۸ و ۸.۱ می تواند موثر نباشد. از طرف دیگر استفاده از msconfig نیاز به بالا آوردن ویندوز به حالت معمولی دارد و امکان دارد بدافزارها از مانع اجرای این برنامه شوند .
روش‌ دیگر که می توان استفاده کرد این است که برای ویندوز ۸ و ۸.۱ ، از ریکاوری درایو USB استفاده شود. یعنی در ویندوز ۸ یا ۸.۱ کلید ویندوز را از روی کیبورد فشار بدهید و عبارت create a recovery drive را تایپ بکنید تا برنامه باز شود . اهمیتی ندارد که ویندوزی که با آن ریکاوری درایو را می‌سازید برای شما باشد یا ویندوز شخص دیگر. همچنین با استفاده از این برنامه بر روی یکی از درایوهای فلش USB خود ریکاوری درایو را نصب کنید.
از طریق بایوس اولویت بوت شدن را به درایو USB تغییر شکل داده و بعد با استفاده از آن بوت کنید یا از کلید میانبری که برای هر بایوسی تفاوت دارد به منوی گزینه‌های بوت بروید و از طریق USB سیستم را راه بیندارید. پس از بوت شدن سیستم عامل لایو ریکاوری که قبلا ساخته بودیم، با صفحه تحت عنوان Choose your keyboard layout مواجه خواهید شد. در این هنگام شما می توانید کیبورد خود را انتخاب کنید. گزینه American Eastern یا United Kingdom پیشنهاد ما به شما است.
بعد از آن صفحه‌ای با عنوان Choose an option گزینه Troubleshoot را انتخاب کنید. و سپس Advanced options و سپس Startup Settings را انتخاب کنید. متنی انگلیسی برای تایید نشان داده خواهد شد که پس از تایید باید بر روی Restart کلیک کنید.
بعد از ریستارت سیستم ، شما صفحه‌ای منظم تر مشابه صفحه Advanced Boot Option در روش اول برخورد می کنید . در این صفحه شماره یکی از گزینه‌های زیر را انتخاب کنید:
Safe Mode که همان حالت عادی سیف مود است که در این صورت فایل‌ها و درایورهای مورد نیاز ویندوزو هم چنین رابط گرافیکی هم در اختیار کاربر قرار می گیرد .
Safe Mode with Networking که در این حالت علاوه بر خواص گزینه Safe Mode درایورهای مربوط به شبکه نیز اجرا خواهند شد که به این ترتیب می‌توانید به یک شبکه یا اینترنت وصل شوید . گزینه پیشنهادی ما به شما همین گزینه است .
Safe Mode with Command Prompt که این گزینه نیز همانند Safe Mode است با این استثناء که دیگر رابط گرافیکی ویندوز وجود نخواهد داشت و همه دستورات باید در خط فرمان cmd نوشته و اجرا شوند.

نحوه ورود به حالت سیف مود در ویندوز 10 :

ورود به حالت سیف مود در ویندوز 10 کمی متفاوت است که در ادامه با نحوه ورود آشنا خواهیم شد.

الف ) استفاده از Shift + Restart

اگر توانایی ورود به ویندوز ۱۰ به صورت معمولی را دارا هستید و به هر دلیلی می‌خواهید به سیف مود بروید می‌توانید از راه حل زیر استفاده کنید
ابتدا گزینه‌ی Power در منو استارت انتخاب شود، سپس کلید Shift روی کیبورد را نگه داشته شود وسرانجام روی گزینه‌ی ریستارت کلیک شود.
هنگامی که ویندوز شما ریستارت می‌شود ، در عوض این که سیستم عامل اجرا شود به صفحه‌ی Choose an Option خواهید رفت و می توانید از بین گزینه‌های عبارت Troubleshoot را انتخاب کنید.
و سپس در صفحه‌ی Troubleshoot گزینه‌ی Advanced Options را انتخاب کنید و در صفحه‌ی جدید گزینه‌ی Startup Settings را انتخاب کنید.
سپس با ریستارت سیستم خود در صفحه‌ی جدید دسترسی به Startup Settings پیدا خواهید کرد .
بعد از ریستارت شدن ویندوز و نمایش داده شدن تنظیمات Startup Settings، باید یکی از گزینه‌های Safe Mode with Command Prompt یا Safe Mode with Networking یا Safe Mode را انتخاب کنیدکه توضیحات کامل آن را در بخش قبلی اشاره کردیم ، توجه شود برای انتخاب گزینه‌ها باید یکی از کلید‌های F4 تا F6 استفاده کنید .
همان گونه که قبلا هم ذکر کردیم ، گزینه‌ی شماره‌ی ۴ سبب می شود که سیف مود با امکانات کمی اجرا شود یعنی بدون اینترنت و دسترسی به شبکه‌ .
با انتخاب گزینه‌ی ۵ سیف مود همراه با اینترنت اجرا می‌شود.
انتخاب گزینه‌ی ۶ سیف مود را همراه با دسترسی به Command Prompt اجرا می‌کنید. کنسول مربوط به ویندوز ۱۰ که می‌توانید در آن دستورات مد نظر خود را وارد کنید.
بعد از انتخاب ، سیف مود در سیستم شما اجرا می شود.

ب ) استفاده از تنظیمات یا Settings

روش دوم این است که برای رفتن به حالت سیف مود می توانید از گزینه‌ی Recovery Options در بخش تنظیمات یا Settings استفاده کنید .
بدین منظور ابتدا منوی استارت را اجرا بکنید و سپس در بخش جستجو Recovery Options را جستجو بکنید و سپس روی گزینه‌ی نمایش داده شده در بخش نتایج کلیک کنید.
بعد از نمایش پنجره‌ی Settings به بخش Advanced Startup رفته و سپس گزینه Restart Now انتخاب کنید.
با این عمل کامپیوتر ریستارت می‌شود. همانند روش اول مسیر Troubleshoot ، Advanced Options، Startup Options، Restart را انجام می دهید و پس از ریستارت دوباره سیستم یکی از گزینه‌های ۴ تا ۶ را دوباره انتخاب می کنید تا ویندوز به سیف مود بوت شود.